Τα γεγονότα της εβδομάδας 25/9-2/10:

Αυτήν την εβδομάδα, η πλατφόρμα People of Greece κατέγραψε τη γνώμη των Ελλήνων:

• για το πρόσωπο της Μαρίας Καρυστιανού και την επιδραστικότητα των τοποθετήσεών της στην αξιολόγηση των πολιτικών κομμάτων,
• για τα αιτήματα εκταφής των θυμάτων του δυστυχήματος των Τεμπών που υποβάλλονται από τους συγγενείς τους,
• για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να ελεγχθεί η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από ανήλικους,

Τι μαθαίνουμε για την Ελλάδα και τους Έλληνες από τα ευρήματα αυτής της εβδομάδας;

• Το ποσοστό αποδοχής της Μαρίας Καρυστιανού στην κοινή γνώμη προσεγγίζει το 60%, με μεγαλύτερη αποδοχή στις γυναίκες, στους μεσήλικες και στην αριστερά.

• Οι τοποθετήσεις της επηρεάζουν αρνητικά τη στάση απέναντι στο κομματικό σύστημα στα κόμματα, με έμφαση κυρίως σε νέους και αριστερούς. Η επίδραση είναι περισσότερο αρνητική για τη ΝΔ, χωρίς να ευνοεί ωστόσο κάποιο από τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
• Η σχεδόν καθολική στήριξη στα αιτήματα των συγγενών των θυμάτων των Τεμπών δείχνει ότι το ζήτημα έχει μετατραπεί σε συλλογικό τραύμα.
• Η αντίθεση στη μετακίνηση των απεργών πείνας από το Σύνταγμα δείχνει ότι οι Έλληνες προτάσσουν την κοινωνική διαμαρτυρία έναντι της «τυπικής ευπρέπειας». Ακόμη και αν το ζήτημα ακουμπά σύμβολα, το κοινό στηρίζει το δικαίωμα διαμαρτυρίας.
• Οι Έλληνες εξακολουθούν να βλέπουν την οικογένεια ως βασικό πυλώνα ρύθμισης: οι γονείς πρέπει να ορίζουν την έκθεση των παιδιών στα social media, όχι το κράτος ή οι πλατφόρμες.

• Όσοι έχουν μεγαλύτερα παιδιά ή καθόλου παιδιά εμπιστεύονται περισσότερο θεσμικές λύσεις πάντως, εύρημα που δείχνει ότι οι εμπειρίες καθημερινότητας επηρεάζουν την αντίληψη για τις ευθύνες. Σε κάθε περίπτωση, το ερώτημα παραμένει αν οι γονείς διαθέτουν επαρκή γνώση και εργαλεία για να ανταποκριθούν σε αυτόν τον ρόλο, όπως επίσης και το αν η έλλειψη υποστήριξης μετατρέπει την ευθύνη τους σε ενοχοποίηση

Τι Κατέγραψε η Έρευνα;

Η Εβδομάδα 17-24/9:

Την εβδομάδα αυτή, οι Έλληνες παρακολούθησαν:

• στο εσωτερικό της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ να «ανεβαίνει η θερμοκρασία» λόγω δηλώσεων που υποκρύπτουν διαφωνία με επιλογές της ηγεσίας κάθε κόμματος,

• τον πρώην υπουργό του ΠΑΣΟΚ και πρώην υποψήφιο για την ηγεσία του κόμματος Ανδρέα Λοβέρδο να προσχωρεί στη ΝΔ,
• την Εθνική Ομάδα Μπάσκετ να επιστρέφει από το φετινό Eurobasket με το χάλκινο μετάλλιο στις αποσκευές της,

• την Άννα Βίσση να πραγματοποιεί δύο συναυλίες sold out στο Παναθηναϊκό Στάδιο.

Τι μαθαίνουμε για την Ελλάδα και τους Έλληνες από τα ευρήματα αυτής της εβδομάδας;

• Η παρουσία του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ στη ΔΕΘ μοιάζει να μην άφησε σημαντικό αποτύπωμα στην κοινή γνώμη, παρότι η άποψη που εξέφρασε περί αποκλεισμού της ΝΔ από κυβερνητικές συνεργασίες είναι πλειοψηφική στην κοινή γνώμη, και μάλιστα επικυρώνεται από τα ¾ των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ.

• Οι πολίτες είναι δύσπιστοι απέναντι σε πολιτικές μετακινήσεις όπως του Ανδρέα Λοβέρδου, τις οποίες αντιλαμβάνονται ως ευκαιριακές και όχι στρατηγικές.
• Οι πολιτικοί αρχηγοί τείνουν να αξιολογούνται ομοίως με τα κόμματα που εκπροσωπούν. Ωστόσο, και συγκριτικά με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, οι Νίκος Ανδρουλάκης και Σωκράτης Φάμελλος υπολείπονται των αξιολογήσεων του κόμματός τους, σύμφωνα με την άποψη των ψηφοφόρων τους.
• Η αναζήτηση εναλλακτικών ηγετών (Νίκος Δένδιας στη ΝΔ, Παύλος Γερουλάνος στο ΠΑΣΟΚ) αποκαλύπτει μια κοινωνία που αναζητά ανανέωση προσώπων και ύφους.
• Ελάχιστα πολιτικά πρόσωπα, και αυτά κυρίως του παρελθόντος, θεωρούνται ενωτικά για τους Έλληνες – όπως ο Ανδρέας Παπανδρέου και, οριακά, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.
• Οι Έλληνες δεν περιμένουν ενότητα από την πολιτική, αλλά από άλλες σφαίρες της δημόσιας ζωής. Στον χώρο της μουσικής, ως πλέον ενωτικό πρόσωπο αναδεικνύεται η Χάρις Αλεξίου, με νεότερα πρόσωπα, όπως η Άννα Βίσση και ο ΛΕΞ να εκφράζουν ιδιαίτερα τις νεότερες γενιές. Στην τηλεόραση, «λαϊκά αγαπημένα» πρόσωπα που αποπνέουν απλότητα και οικειότητα (Γρηγόρης Αρναούτογλου, Άκης Πετριτζίκης, Αγγελική Νικολούλη) θεωρούνται ενοποιητικά. Στον αθλητισμό, ο Γιάννης Αντετοκούμπο ενσαρκώνει σχεδόν απόλυτα την έννοια του «ενωτικού» συμβόλου, με τον Μίλτο Τεντόγλου και τον Νίκο Γκάλη να συμπληρώνουν την εικόνα
• Η στάση για την εμφάνιση της Εθνικής στο Eurobasket αντανακλά μια διττή εθνική νοοτροπία: από τη μία ρεαλισμός και αυτοκριτική («πήραμε αυτό που μας άξιζε»), από την άλλη μια διαχρονική αίσθηση θυματοποίησης (μας αδίκησαν»).
• Η μακροχρόνια και διαγενεακή -που ξεκινά από την GenZ και φτάνει σχεδόν έως τους Boomers- αποδοχή της Άννας Βίσση δεν οφείλεται μόνο στη φωνή της αλλά και στην αυθεντικότητα του χαρακτήρα της.

Τι Κατέγραψε η Έρευνα;

Η Εβδομάδα 3-10/9:

Την εβδομάδα αυτή, οι Έλληνες:

• παρακολούθησαν τις ομιλίες του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Αλέξη Τσίπρα στο περιθώριο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης,
• ανιχνεύουν τις επιλογές σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στα νέο-ιδρυθέντα ιδιωτικά πανεπιστήμια,
• σταθμίζουν, πολλοί από αυτούς, τη σημασία κριτηρίων επιλογής εργασίας,
• αποτιμούν το καλοκαίρι που πέρασε ως προς τις ευκαιρίες διακοπών και χαλάρωσης.

Τι μαθαίνουμε για την Ελλάδα και τους Έλληνες από τα ευρήματα αυτής της εβδομάδας;

• Το ζήτημα των ιδιωτικών πανεπιστημίων είναι διχαστικό και συνδέεται έντονα με την ηλικία, την κοινωνική τάξη και το μορφωτικό επίπεδο. Οι νεότεροι και οι λιγότερο προνομιούχοι τα βλέπουν θετικά, πιθανόν γιατί αντιλαμβάνονται τη δημόσια εκπαίδευση ως μηχανισμό ουσιαστικού αποκλεισμού τους, λόγω του υψηλού κόστους προαπαιτουμένων, όπως το φροντιστήριο στο λύκειο και η στέγη σε μια πόλη μακριά από την οικογένεια. Οι μεγαλύτεροι και πιο μορφωμένοι είναι πιο δύσπιστοι, δείχνοντας εμπιστοσύνη στο δημόσιο σύστημα ή επιφυλάξεις απέναντι στην ιδιωτικοποίηση.

• Υπάρχει κρίση εκπροσώπησης και κόπωση απέναντι στους «καθιερωμένους» πολιτικούς. Οι Έλληνες εμφανίζονται πολύ δύσπιστοι απέναντι στους πολιτικούς αρχηγούς: κανένας δεν ξεπερνά το 20% σε «χρησιμότητα», ενώ οι εμφανίσεις σε μεγάλα βήματα (ΔΕΘ, Economist) δεν αλλάζουν ουσιαστικά την εικόνα των ηγετών. Τεκμήριο της ανάγκης για νέες φωνές εκτός του παραδοσιακού πολιτικού σκηνικού αποτελεί ο υψηλός βαθμός χρησιμότητας που καταγράφεται για τη Μαρία Καρυστιανού.
• Οι νεότερες γενιές στην Ελλάδα δείχνουν πιο απαιτητικές και πιο συνειδητοποιημένες ως προς την ποιότητα της εργασίας και λιγότερο πρόθυμες να κάνουν «εκπτώσεις» σε προσωπικές αξίες. Οι μεγαλύτεροι ηλικιακά παραμένουν πιο προσανατολισμένοι στη συμβατότητα με τις σπουδές και την επαγγελματική τους πορεία.

• Οι οικονομικές ανισότητες αντανακλώνται έντονα στην αναψυχή, καθώς πάνω από τους μισούς Έλληνες χαμηλότερων εισοδημάτων δεν πήγαν διακοπές. Η νησιωτική Ελλάδα γίνεται όλο και πιο δυσπρόσιτη για πολλά νοικοκυριά λόγω κόστους, ενώ προτιμάται η ηπειρωτική Ελλάδα με το αυτοκίνητο. Ακόμα κι όταν οι Έλληνες ταξιδεύουν, βλέπουν τον υπερτουρισμό ως πρόβλημα που υποβαθμίζει την εμπειρία.

Τι Κατέγραψε η Έρευνα;

Η Εβδομάδα 27/8-3/9:

Μετά το τέλος του καλοκαιριού, οι Έλληνες:

• καταγράφουν τις εντυπώσεις τους για τη μάστιγα του ελληνικού καλοκαιριού, τις πυρκαγιές, και τον τρόπο διαχείρισής τους από τις κρατικές αρχές,
• αναμένουν τις εξαγγελίες της κυβέρνησης στη ΔΕΘ και αναζητούν τις θεματικές προτεραιότητες για τη διακυβέρνηση της χώρας,
• αμφισβητούν τη χρησιμότητα των πολιτικών ηγεσιών,
• θέτουν τους προσωπικούς τους στόχους για την εκκίνηση της μετά-καλοκαιρινής περιόδου.

Τι μαθαίνουμε για την Ελλάδα και τους Έλληνες από τα ευρήματα αυτής της εβδομάδας;

• Οι πολίτες εμφανίζονται απογοητευμένοι από την κρατική διαχείριση κρίσιμων ζητημάτων, όπως οι πυρκαγιές του καλοκαιριού, ενώ η χαμηλή εκτίμηση προς τους πολιτικούς αρχηγούς και τους πρώην πρωθυπουργούς δείχνει μια βαθύτερη κρίση εμπιστοσύνης απέναντι στο πολιτικό σύστημα συνολικά.

• Ακόμη και οι εξαγγελίες της κυβέρνησης στη ΔΕΘ, παρότι κινούν το ενδιαφέρον, γίνονται αντιληπτές περισσότερο ως λόγια παρά ως πράξεις που θα έχουν άμεσο θετικό αντίκτυπο στην καθημερινότητα.
• Σε επίπεδο προτεραιοτήτων, η κοινωνία δείχνει να έχει σταθερές ανησυχίες, με μια σημαντική νέα προσθήκη: την πάταξη της διαφθοράς, η οποία πλέον ανεβαίνει στην κορυφή της ατζέντας, πίσω από την ακρίβεια και από την υγεία. Παράλληλα, οι διαφορετικές κοινωνικές ομάδες αναδεικνύουν και διαφορετικές ανάγκες: οι νέοι στρέφονται κυρίως σε ζητήματα που σχετίζονται με το μέλλον και τις προοπτικές τους, όπως η στέγη και η μετανάστευση, ενώ οι μεγαλύτεροι ηλικιακά εστιάζουν περισσότερο στη φορολόγηση και τη διαφθορά.
• Σαφής διαφοροποίηση παρατηρείται και σε πολιτικό επίπεδο, με το δεξιό ακροατήριο να δίνει βαρύτητα σε μεταναστευτικό, δημογραφικό και φορολογικό, ενώ οι κεντρώοι και οι αριστεροί να προτάσσουν, πέραν της ακρίβειας, την πάταξη της διαφθοράς, αλλά και ζητήματα όπως το στεγαστικό, οι πρώτοι, και τα εργασιακά και την παιδεία, οι δεύτεροι. Αυτό αποτυπώνει μια κοινωνία που μπορεί να συμφωνεί στη γενική αίσθηση δυσαρέσκειας, αλλά διαφοροποιείται έντονα ως προς τις λύσεις που ζητά.
• Στο οικονομικό πεδίο, η ακρίβεια παραμένει ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος, με τους πολίτες να εκφράζουν στήριξη σε προτάσεις όπως η μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα και πιο δίκαιη φορολόγηση των μεσαίων εισοδημάτων. Ωστόσο, στο στεγαστικό τοπίο δεν υπάρχει ομοφωνία· η κοινή γνώμη φαίνεται διχασμένη, με την κοινωνική κατοικία και τα φορολογικά κίνητρα να ξεχωρίζουν ως σχετικά δημοφιλέστερες πολιτικές.
• Οι δείκτες χρησιμότητας για το σύνολο των πολιτικών αρχηγών και των δύο πρώην πρωθυπουργών είναι εξαιρετικά χαμηλοί, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να προηγείται παρά την πτώση στην τιμή του δείκτη σε σύγκριση με τη μέτρηση του Ιουλίου. Επίσης, καταγράφεται μια ελαφρά ενίσχυση της χρησιμότητας ηγεσιών του αριστερού χώρου, κυρίως του Αλέξη Τσίπρα και του Σωκράτη Φάμελλου, σε βάρος της χρησιμότητας της Ζωής Κωνσταντοπούλου.

• Η διάθεση των πολιτών στο ξεκίνημα του φθινοπώρου είναι μάλλον συγκρατημένα αρνητική. Λιγότεροι από τους μισούς δηλώνουν αισιόδοξοι, ενώ οι προσωπικές τους προτεραιότητες επικεντρώνονται όχι τόσο σε μεγάλες φιλοδοξίες, αλλά σε βασικές ανάγκες: τη φροντίδα της υγείας και την οικονομική σταθερότητα. Αυτό αναδεικνύει μια κοινωνία κουρασμένη, που αναζητά ασφάλεια, αξιοπιστία και απτά αποτελέσματα στην καθημερινότητα.

Τι Κατέγραψε η Έρευνα;

Η Εβδομάδα 23/7 – 30/7:

Τα γεγονότα της εβδομάδας

• Συμπληρώθηκαν επτά χρόνια από την ημέρα της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι, η οποία στοίχισε τη ζωή σε 103 άτομα.

• Τα κόμματα της αντιπολίτευσης αποχώρησαν από τις εργασίες της προανακριτικής επιτροπής με θέμα την παραπομπή του τ. Υπουργού Κώστα Καραμανλή για την υπόθεση του δυστυχήματος των Τεμπών.
• Διαδηλωτές σε Σύρο, Ρόδο και Κρήτη μπλόκαραν και εμπόδισαν την αποβίβαση ισραηλινών τουριστών, συνοδεία ισχυρών συνθημάτων υπέρ της Παλαιστίνης και μεγάλης συγκέντρωσης της αστυνομίας.
• Η κυβέρνηση προχώρησε στη θεσμοθέτηση δύο νέων εθνικών θαλάσσιων πάρκων, στο Ιόνιο και στις Νότιες Κυκλάδες, με στόχο τη προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, κίνηση που προκάλεσε την αντίδραση της Τουρκίας.
• Ανακοινώθηκε η προσθήκη νέου τιμολογίου ρεύματος με σταθερό ποσό χρέωσης για προκαθορισμένο διάστημα, καθώς και η επιβολή ρήτρας πρόωρης αποχώρησης από πάροχο ρεύματος.

• Ανακοινώθηκε η κατάργηση χρεώσεων για αναλήψεις από ΑΤΜ τραπεζών στις οποίες ο πολίτης δεν διαθέτει λογαριασμό.

  ---

Τι μαθαίνουμε για την Ελλάδα και τους Έλληνες από τα ευρήματα αυτής της εβδομάδας;

• Στην ελληνική κοινωνία υπάρχει διαχρονική απογοήτευση και αίσθημα ανασφάλειας απέναντι στην κρατική ετοιμότητα και τη δυνατότητα ανταπόκρισης σε κρίσεις.

• Τα παραπάνω δύο συναισθήματα γεννούν στους Έλληνες έντονη διάθεση απονομής ευθυνών σε κυβερνήσεις (τόσο τωρινές όσο και παλαιότερες) για μεγάλες τραγωδίες, όπως στο Μάτι και στα Τέμπη, γεγονός που μαρτυρά χαμηλή εμπιστοσύνη στον κρατικό μηχανισμό. Κατά συνέπεια, κινήσεις τακτικής, όπως η αποχώρηση κομμάτων από τις εργασίες προανακριτικών επιτροπή, αξιολογούνται αρνητικά.
• Η διάθεση για διαμαρτυρίες κατά Ισραηλινών τουριστών φανερώνει ένα υψηλό φορτίο συναισθηματισμού και ιδεολογικοποίησης διεθνών γεγονότων, ειδικά στον αριστερό πολιτικό χώρο. Ταυτόχρονα, δείχνει τη δυσκολία διαχωρισμού κράτους–λαού, κάτι που αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ανάπτυξης ρητορικής ή εκδήλωσης πράξεων με ξενοφοβικό ή αντί-σημιτικό περιεχόμενο.
• Η ισχυρή υποστήριξη των Ελλήνων στην απόφαση θεσμοθέτησης θαλάσσιων πάρκων συνδέεται περισσότερο με την επιθυμία ενίσχυσης της θέσης της Ελλάδας έναντι της Τουρκίας και με την περιβαλλοντική ευαισθησία, όπως μαρτυρά το γεγονός ότι η στήριξη είναι λιγότερο ισχυρή στις νεότερες γενιές, οι οποίες παραδοσιακά διακατέχονται από πιο συμφιλιωτική ή ειρηνιστική προσέγγιση στα ελληνοτουρκικά και διαφωνούν με κινήσεις που ενδέχεται να εκληφθούν ως “εθνικιστικές” ή “μονομερείς”.

• Οι Έλληνες επιζητούν σταθερότητα στους λογαριασμούς ρεύματος και απορρίπτουν επιβαρυντικές ρήτρες, δείγμα ότι το οικονομικό άγχος παραμένει κυρίαρχο.

Τι Κατέγραψε η Έρευνα;

Η Εβδομάδα 15/7 – 22/7:

Οι θεματικές ενότητες:

Συνήθειες ύπνου

Αξιολόγηση τουριστικών υπηρεσιών

Υπόθεση Πέτρου Φιλιππίδη

Κόστος στέγασης

Αξιολόγηση πολιτικών στρατηγικών

Τι μαθαίνουμε για την Ελλάδα και τους Έλληνες από τα ευρήματα αυτής της εβδομάδας;

• Η ευρεία διαγενεακή χρήση του μεσημεριανού ύπνου που καταγράφει η έρευνα αφενός μας εντάσσει στο θερμό μεσογειακό νότο και αφετέρου συνδέεται με τα προβλήματα στο νυχτερινό ύπνο που αντιμετωπίζουν οι μισοί περίπου Έλληνες.

• Παρά τη σημαντική συμβολή του τουρισμού στην ελληνική οικονομία και τη διεθνή αναγνώριση, οι Έλληνες όταν περιγράφουν την προσλαμβανόμενη ποιότητα των τουριστικών υπηρεσιών της χώρας τους σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, δηλώνουν συγκρατημένα αισιόδοξοι. 38% τις θεωρούν καλύτερες και 28% χειρότερες.
• Η ελληνική κοινή γνώμη δείχνει αυξημένη αυστηρότητα απέναντι σε υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης, με την πλειονότητα να κρίνει ανεπαρκή την ποινή που επιβλήθηκε προσφάτως στον ηθοποιό Πέτρο Φιλιππίδη. Ωστόσο, ένα σημαντικό ποσοστό —κυρίως άνδρες και ακροδεξιοί ψηφοφόροι— υιοθετεί σκεπτικισμό ή απαξίωση απέναντι στο #MeToo, θεωρώντας το «μόδα».
• Το υψηλό ποσοστό εισοδήματος που κατευθύνεται στη στέγαση –ειδικά στους ενοικιαστές– δείχνει μια οικονομία με σοβαρές ανισορροπίες στην αγορά κατοικίας. Παρά την αντικειμενικά επιβαρυμένη θέση της Ελλάδας στην ΕΕ, μεγάλο ποσοστό των πολιτών δεν έχει επίγνωση αυτής της πραγματικότητας. Αυτό υποδηλώνει είτε χαμηλή πρόσβαση σε πληροφορία είτε μια σχετική «αποδοχή» της κατάστασης ως κανονικότητας.

• Οι Έλληνες εκτιμούν πολιτικές πράξεις υπευθυνότητας, μετάνοιας και διαλόγου. Το θετικό βλέμμα σε αλλαγές πολιτικής κατεύθυνσης κομμάτων, παραιτήσεις υπουργών και βουλευτών, και συμφωνίες μεταξύ αντίπαλων κομμάτων μαρτυρά την κόπωση από τη σύγκρουση και τον πολιτικό κυνισμό.

Τι Κατέγραψε η Έρευνα;